Paris, tháng sáu 2012
Cuộc bầu cử Pháp vừa qua nêu lên một câu hỏi thách thức cộng đồng chúng ta : sự tham gia của chúng ta vào những họat động chính trị tại Pháp. Nhiều người – và họ có lý – nghĩ rằng trọng lượng của chúng ta trong đời sống chính trị hiện nay còn quá yếu. Môi trường chính trị tại Pháp ngày càng cởi mở và các nhà chính trị xuất thân từ các sắc tộc thiểu số ngày càng nhiều. Tuy vậy, cho tới bây giờ, cộng đồng chúng ta chưa lợi dụng được hiện tượng cởi mở này mặc dù – về dân số – trọng lượng của chúng ta cũng khá quan trọng. Nhiều lý do có thể được đưa ra để giải thích cho sự vắng mặt đáng tiếc này.
Lý do thứ nhất : nhiều người cho rằng nhà cầm quyền không, hoặc là rất ít, nhìn nhận trọng lượng của chúng ta so với những cộng đồng khác. Có thể suy luận rằng việc tham gia vào các hoạt động chính trị của các nhóm dân tộc thiểu số – những người làm nên sự đa dạng trong màu sắc chính trị – trước hết là một cử chỉ cởi mở từ phía các đảng cầm quyền. Cho tới nay, sự cởi mở này chưa lan đến cộng đồng người Việt tại Pháp. Có thể là do chúng ta quá im lặng, do chúng ta không có đủ các phương tiện truyền thông, hoặc có thể là do các nhà cầm quyền chỉ thực hiện sự cởi mở đối với các cộng đồng mang lại nhiều lợi ích cho họ mà thôi.
Một lý do khác có thể trả lời cho câu hỏi này là : chúng ta, những người Việt tại Pháp, không có tham vọng, hoặc không có đủ tham vọng, tham gia vào đời sống chính trị Pháp. Sự tham gia vào hoạt động chính trị của chúng ra rất yếu: Rất ít người Việt ghi danh vào các đảng chính trị Pháp hoặc ứng cử vào những cuộc bầu cử Pháp. Tiến trình hội nhập của chúng ta vào xã hội Pháp không gặp nhiều khó khăn, trái ngược với sắc tộc thiểu số khác tại Pháp. Vì vậy, chúng ta có ít đòi hỏi hơn so với các cộng đồng khác. Có phải vì người việt thiếu ý thức chính trị không ? Có thể đúng. Mặc dù vậy, cũng cần nhắc lại rằng có rất nhiều người trong cộng đồng đang dấn thân cho chính trị, nhưng phần lớn những dấn thân này vẫn chỉ hướng tới việc cải thiện tình hình chính trị ở Việt Nam.
Tổng hợp lại hai lý do trên, chúng ta có thể thấy sức mạnh chính trị hiện nay gắn liền với sự yếu kém trong mối liên kết của cộng đồng người Việt tại Pháp. Việc hội nhập và đồng hóa nhanh của chúng ta vào xã hội Pháp – một điều đáng khen – đã cắt đứt sợi dây liên đới giữa người Việt và đánh mất đi giềng mối xã hội ngay trong cộng đồng chúng ta. Nó là nguyên do của sự yếu kém trong đời sống chính trị hiện tại. Vì vậy, các nhà chính trị Pháp không thừa nhận chúng ta bởi vì họ không nhìn chúng ta như một cộng đồng mạnh, hợp nhất và chứa đựng tiếng nói chung. Và bản thân chúng ta cũng không tìm cách làm tăng sức mạnh chính trị bởi vì chúng ta không nghĩ cần phải bảo vệ hơn nữa những đòi hỏi của công đồng mình.
Giả sử sức mạnh chính trị của chúng ta được tăng cường, đòi hỏi chúng ta sẽ là gì ? Những người Việt tại Pháp hiện nay mong muốn điều gì? Rất khó nói vì cộng đồng chúng ta bao gồm rất nhiều người với hoàn cảnh khác nhau. Vì không thể bày tỏ những đòi hỏi rõ ràng và mọi thành tố chia sẻ, cộng đồng chúng ta không thể gia tăng sức mạnh chính trị của chính mình.
Nếu chúng ta cố gắng thử đưa ra vài đòi hỏi, chắc có thể gom vào ba chủ đề lớn : thứ nhất có thể là ủng hộ mạnh hơn những hoạt động văn hóa Việt Nam – như hỗ trợ nhiều hơn các sinh hoạt hội đoàn trong cộng đồng. Thứ hai có thể là giúp đỡ người Việt nhập cư và hội nhập tại Pháp. Mặc dù họ không đông đảo như trước đây, họ cũng đang vấp phải những khó khăn hàng ngày, tương tự như những người đi trước. Nhìn xa hơn, đòi hỏi thứ ba có thể là ủng hộ công cuộc tranh đấu chính trị cho tự do tại Việt Nam
Những đòi hỏi này rất đáng trân trọng. Nhưng vì sức mạnh chính trị cộng động quá yếu, những đòi hỏi trên vẫn chưa được chính quyền tại xứ chú trọng.
Vào giai đoạn tranh cử hiện nay, hãy hy vọng rằng chúng ta sẽ tăng cường sức mạnh chính trị của cộng đồng. Trong không khí bầu cử tự do này, hãy có một lời cho những người tranh đấu vì tự do cho Việt Nam. Hãy dùng cơ hội này đễ nhắc laị rằng Tổng Hội Sinh Viên Việt Nam tạị Paris ủng hộ nhạc sĩ Việt Khang và những người đối kháng chính trị đang tranh đấu cho một Việt Nam dân chủ.